Aangezien transparantie een vast onderdeel is van ons DNA en de situatie eind 2024 uitzonderlijk te noemen was, willen we via deze blog de explosieve stijging van de koffieprijzen in 2025 toelichten.
Wat zit er achter de stijging van de koffieprijzen in 2025?
Je kan er niet naast kijken: de wereldwijde stijging van de koffieprijzen is voorpaginanieuws. Concreet stellen we vast dat de prijs van ongebrande koffiebonen naar ongekende hoogtes is geschoten, met ronduit spectaculaire cijfers in 2024:
- +84% voor robusta sinds 01.01.2024
- +75% voor arabica sinds 01.01.2024
Hoe komt dat nu precies?
- 🌦️ De zeer ongunstige weersomstandigheden in 2024 hebben ernstige gevolgen gehad voor de oogsten. Denk maar aan de extreme droogte in Brazilië, de grootste koffieproducent ter wereld (meer dan 40% van de wereldproductie), waar de opbrengsten een diepe duik namen.
- 🌍 De klimaatverandering in het algemeen schaadt de groei van de koffieplanten, met lagere opbrengsten en een beperkter aanbod op de wereldmarkt tot gevolg.
- 📈 Forse toename van het koffieverbruik in landen waar vroeger weinig koffie werd gedronken (India, China, Brazilië). In China bijvoorbeeld is de belangstelling voor speciale koffies – samen met de koopkracht – enorm toegenomen onder de middenklasse (die even groot is als de totale bevolking van de VS). In die mate zelfs dat het koffieverbruik er vandaag groter is dan in Frankrijk en Italië.
- 💰Deze factoren werken de financiële speculaties in de hand: beleggers die een daling van het aanbod verwachten, versterken hun positie op de termijnmarkten, waardoor de volatiliteit en de prijzen nog verder toenemen.
De stijgende aankoopprijs van ongebrande koffie heeft ook gevolgen voor de volgende stappen in het koffiebereidingsproces. Zo noteerden we prijsstijgingen van de gebrande koffie tot meer dan 30%. Het zit er dik in dat we voor een bakje troost in onze favoriete koffiebar gemiddeld 15% meer zullen moeten neertellen. Ook de capsules en pads ontspringen deze dans niet.
De som is snel gemaakt: minder productie + sterke toename van de vraag = exploderende prijzen
Ook andere tijdelijke factoren of ingrijpende veranderingen doen hun duit in het zakje:
- De complexe geopolitieke situatie in bepaalde koffieproducerende landen (waaronder Peru).
- Door de klimaatverandering zien de producenten geen andere uitweg dan teeltdiversificatie, waardoor ze hun beschikbare grond niet langer volledig kunnen bebouwen met koffieplanten.
- De schommelende euro/dollar-wisselkoers helpt ook niet echt en speelt in het nadeel van de Europese importeurs.
- Uit vrees voor het protectionistische beleid van president Donald Trump hebben de Amerikaanse inkopers nog massaal toegeslagen vóór zijn inauguratie op 25 januari, wat de markt nog meer heeft ontregeld.
- De gemiddelde leeftijd van koffieboeren is 60 jaar. Deze factor en de lage verloning zorgen ervoor dat de jongere generaties niet staan te springen om in hun voetsporen te treden.
️Zullen de koffieprijzen blijven stijgen?
Daar mogen we inderdaad van uitgaan.
Wat we nu meemaken, is geen inflatie van voorbijgaande aard, maar een herdefiniëring van de gevestigde orde. Ondertussen hebben de koffieproducenten begrepen dat ze hun koffie stukken duurder kunnen verkopen, aangezien de vraag naar het zwarte goud er nu eenmaal is. Waarom zouden ze ook geen eerlijke vergoeding voor hun harde werk mogen eisen?
Koffie is goed op weg om een schaars, exclusief product te worden, waardoor het verbruik ervan wereldwijd een metamorfose zal ondergaan. Een beetje zoals het de wijn verging in de jaren 50, toen het nog een goedkoop product was (de zogenaamde tafelwijn) dat in grote hoeveelheden werd geconsumeerd. Ondertussen tel je al zo’n € 20 neer voor een goede fles.
En dat is geen slechte zaak! Het machtsevenwicht tussen de koffiebeurs en de kleine producenten zal zich herstellen. Deze hogere verdiensten voor de producenten zouden de jonge generaties moeten stimuleren om opnieuw voor de sector te kiezen.
Past Javry een prijsverhoging toe in 2025?
Je denkt nu waarschijnlijk: “Hoe zit het nu, de prijsstijgingen hebben te maken met de koffieprijs op de beurs, maar Javry koopt toch rechtstreeks in bij producenten … Hoe valt dit te rijmen?” Dat klopt. We kopen niet op de beurs, maar dat wil niet zeggen dat we niet in de klappen delen:
- De prijsstijgingen zijn bovenal het gevolg van de teeltomstandigheden, en deze zijn voor iedereen gelijk. Het aanbod wordt schaarser, ongeacht de manier waarop de bonen achteraf worden verkocht.
- Onze rechtstreekse aankoopprijzen zijn niet in steen gebeiteld. Bij een stijging van de beurskoersen zullen sommige telers (terecht) ook hun prijzen willen optrekken of … op de beurs verkopen om een betere prijs te krijgen en de dagelijkse inflatie te ondervangen die ook hen treft.
Aangezien we speciale koffiesoorten verkopen, houden we vast aan een aantal kwaliteitscriteria:
- Score van 80 en meer op 100 toegekend door de Speciality Coffee Association als garantie voor een complex smaakpalet zonder afwijkingen.
- Minimaal traceerbaar tot op regioniveau, met rechtstreekse aankoop zonder tussenkomst van de beurs.
- Milieubehoud en steun aan de ontwikkeling van verantwoorde landbouwpraktijken en nieuwe vervoersmodaliteiten (zoals vrachtzeilboten!).
- Ethische praktijken met een correcte verloning voor de producenten en steun aan sociale projecten die door landbouwcoöperaties worden opgezet.
In 2025 worden deze ambities verder uitgebreid met de uitrol van ons nieuwe assortiment, waarin we qua billijkheid en engagement nog een stapje verder gaan. Zoals reeds gezegd, worden ook onze producenten getroffen door de klimaatcrisis en de gevolgen van kleinere oogsten.
Net als onze collega-koffiebranders kunnen we helaas niet alle prijsstijgingen ondervangen. Daarom zien we geen andere mogelijkheid dan een deel van deze stijgingen door te rekenen in de prijs van het pakje koffie dat aan de consument wordt verkocht. De prijsverhoging van verschillende van onze producten gaat in op 23.01.2025.
Om koffie te blijven produceren die onze waarden van respect voor de producenten en het milieu hooghoudt, en om tegelijk de nodige middelen te genereren die ons bedrijf draaiende houden, moet ook Javry zijn prijzen in het eerste kwartaal van 2025 verhogen.
Hopelijk heeft onze uitleg duidelijkheid gebracht over de huidige gang van zaken in de koffiesector. Hartelijk dank om samen met ons te kiezen voor eerlijkere en duurzamere koffiehandel!
